Ưu điểm lớn nhất của Build PC nằm ở sự linh hoạt và khả năng đầu tư lâu dài. Người dùng có thể chủ động phân bổ ngân sách cho linh kiện quan trọng để phân bổ chi phí hợp lý, đồng thời tự do lựa chọn thương hiệu, phong cách thiết kế và xây dựng hệ thống mang đậm dấu ấn cá nhân.

II. Build PC cần những gì?

Để lắp ráp một bộ PC hoàn chỉnh, người dùng cần chuẩn bị đầy đủ các linh kiện PC cần thiết. Dưới đây là những bộ phận không thể thiếu trong một dàn máy tính để bàn:

1. CPU (Central Processing Unit – Bộ xử lý trung tâm)

CPU (Central Processing Unit) là bộ xử lý trung tâm, được ví như “bộ não” của máy tính. Đây là linh kiện trực tiếp xử lý lệnh và dữ liệu từ hệ điều hành, phần mềm và các tác vụ mà người dùng thực hiện. Hiệu năng của CPU quyết định tốc độ phản hồi, khả năng đa nhiệm cũng như sức mạnh tổng thể của hệ thống. Một CPU mạnh mẽ giúp máy tính vận hành trơn tru, duy trì hiệu quả cả khi làm việc văn phòng, chơi game hay xử lý đồ họa nặng.

Khi chọn CPU, cần cân đối giữa số nhân, số luồng, xung nhịp, TDP và khả năng tương thích socket/chipset để tránh nghẽn cổ chai, đồng thời giữ cho hệ thống ổn định và dễ nâng cấp về sau. 
Từ những tiêu chí trên có thể xem xét hai lựa chọn phổ biến trên thị trường: CPU Intel với ưu thế hiệu năng đơn nhân, thích hợp cho game và các tác vụ cần tốc độ phản hồi nhanh; CPU AMD Ryzen với sức mạnh đa nhân, lý tưởng cho công việc đa nhiệm, sáng tạo nội dung và xử lý chuyên sâu. Mỗi dòng CPU sẽ mang lại lợi thế riêng, hỗ trợ người dùng xây dựng cấu hình cân bằng giữa hiệu năng và chi phí.

2. VGA (Video Graphics Card – Card màn hình)

Card màn hình hay còn được gọi VGA là linh kiện chuyên xử lý đồ họa và hình ảnh với thành phần chính là GPU (Graphics Processing Unit) – bộ xử lý có khả năng thực hiện song song nhiều tác vụ, giúp tăng tốc độ hiển thị và đảm bảo khung hình mượt mà. Đi kèm là bộ nhớ VRAM đảm nhiệm việc lưu trữ dữ liệu hình ảnh tạm thời, dung lượng VRAM càng lớn thì khả năng xử lý hình ảnh độ phân giải cao càng tốt. Có hai dạng VGA phổ biến: card tích hợp trong CPU và card rời. Trong đó, card rời vượt trội về hiệu năng nhờ số lõi xử lý lớn, xung nhịp cao, băng thông bộ nhớ rộng và driver tối ưu, đáp ứng tốt nhu cầu chơi game, dựng hình, render hay AI.

Thông thường, VGA được lắp vào khe PCIe x16 đầu tiên trên mainboard để đạt hiệu suất tối ưu. Khi lựa chọn card, cần chú ý đến công suất nguồn (PSU) và không gian case, vì VGA thường tiêu thụ điện năng lớn và tỏa nhiều nhiệt.
Với nhu cầu văn phòng hay tác vụ cơ bản, người dùng có thể tận dụng iGPU tích hợp trong CPU để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, khi cần hiệu năng xử lý đồ họa mạnh mẽ hơn, thị trường card đồ họa có hai lựa chọn phổ biến nhất là VGA NVIDIA GeForce và VGA AMD Radeon, bên cạnh Intel Arc đang dần mở rộng. Trong đó, NVIDIA GeForce NVIDIA GeForce vẫn chiếm ưu thế về mức độ phổ biến.

3. Mainboard (Bo mạch chủ)

Mainboard là bảng mạch trung tâm của máy tính, có nhiệm vụ kết nối CPU, RAM, bộ lưu trữ và các thiết bị ngoại vi, đồng thời điều phối dữ liệu và phân phối điện năng để hệ thống vận hành ổn định. Nhiệm vụ của mainboard là tạo đường truyền giữa linh kiện, đảm bảo tính tương thích phần cứng và cung cấp nền tảng mở rộng cho nhiều nhu cầu từ văn phòng đến gaming hay workstation.

Khi chọn mainboard, cần xem xét socket và chipset phù hợp CPU, số khe M.2, chuẩn PCIe, các cổng kết nối cần dùng (USB-C, LAN tốc độ cao, Wi-Fi, âm thanh) và kích thước form factor tương thích với vỏ máy. Với cấu hình hiệu năng cao, nên chọn bo mạch có VRM và tản nhiệt tốt để đảm bảo ổn định khi tải nặng hoặc ép xung. Ngoài ra, hãy kiểm tra danh sách RAM được hỗ trợ, cập nhật firmware khi lắp CPU đời mới và cân nhắc lộ trình hỗ trợ nền tảng để tối ưu khả năng nâng cấp lâu dài.

4. RAM (Random Access Memory – Bộ nhớ tạm)

RAM là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên của máy tính, giữ vai trò lưu trữ dữ liệu mà CPU đang xử lý để hệ thống phản hồi nhanh và chạy nhiều ứng dụng cùng lúc. Đây là linh kiện quan trọng trong mọi cấu hình PC, ảnh hưởng trực tiếp đến độ mượt khi đa nhiệm, tốc độ khởi chạy phần mềm và hiệu suất chơi game. Nhiệm vụ của RAM là cung cấp không gian tạm thời cho dữ liệu đang chạy, giúp CPU xử lý hiệu quả hơn và hạn chế tình trạng giật lag khi thiếu bộ nhớ.

Khi chọn RAM, dung lượng luôn là yếu tố quan trọng để máy hoạt động trơn tru và tránh giật lag. Với nhu cầu cơ bản hay giải trí, mức RAM 8GB đến RAM 32GB có thể đáp ứng tốt. Ngoài dung lượng, tốc độ RAM (bus RAM) cũng ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm: bus càng cao, tốc độ trao đổi dữ liệu giữa CPU và RAM càng nhanh, hiện nay với RAM DDR5, mức bus 5600-6000 MT/s hiện được xem là cân bằng tốt giữa hiệu năng và chi phí, phù hợp cho cả gaming lẫn công việc.

5. Ổ cứng (SSD/ HDD – Lưu trữ dữ liệu)

Ổ cứng là nơi lưu trữ hệ điều hành, phần mềm và dữ liệu cá nhân. Trong các lựa chọn hiện nay, ổ cứng HDD (ổ cứng cơ học) và ổ cứng SSD (ổ cứng thể rắn) là hai loại phổ biến nhất. SSD nổi bật nhờ tốc độ đọc/ghi vượt trội, giúp khởi động máy, mở ứng dụng và truy xuất dữ liệu gần như ngay lập tức. HDD tuy chậm hơn nhưng lại có dung lượng lớn với chi phí thấp, nhờ đó trở thành lựa chọn bổ sung hợp lý khi cần không gian lưu trữ lâu dài với giá thành tiết kiệm.

Thông thường, người dùng nên trang bị ít nhất 500GB SSD để cài đặt hệ điều hành và phần mềm. Với nhu cầu chơi nhiều game hoặc xử lý dữ liệu nặng, dung lượng 1TB SSD trở lên sẽ mang lại trải nghiệm thoải mái hơn. Ngoài ra, kết hợp SSD cho tốc độ và HDD cho dung lượng sẽ giúp cân bằng giữa hiệu năng và chi phí, đồng thời tận dụng tối đa ưu điểm của cả hai loại ổ cứng.

6. PSU (Power Supply Unit – Nguồn máy tính)

Nguồn máy tính (PSU – Power Supply Unit) là linh kiện cung cấp và điều phối điện cho toàn bộ hệ thống PC. Ngoài việc duy trì sự ổn định, PSU còn đóng vai trò bảo vệ linh kiện khỏi rủi ro điện áp, đảm bảo máy tính hoạt động an toàn và bền bỉ.

Để hệ thống vận hành ổn định, bộ nguồn thường được chọn trong mức 500W đến 850W, tùy theo cấu hình Build PC mạnh hay nhẹ. Ngoài công suất, chứng nhận hiệu suất 80 Plus (Bronze, Silver, Gold, Platinum) cũng rất quan trọng vì giúp giảm hao phí điện, giữ nhiệt độ thấp và tăng độ bền cho toàn bộ dàn PC.

7. Tản nhiệt (Cooling)

Tản nhiệt có nhiệm vụ làm mát CPU, GPU và các linh kiện trong quá trình hoạt động, giúp ngăn ngừa quá nhiệt, duy trì xung nhịp ổn định và giảm tiếng ồn. Hệ thống làm mát tốt không chỉ giữ hiệu năng bền vững mà còn kéo dài tuổi thọ linh kiện, đặc biệt với những bộ PC thường xuyên chạy tác vụ nặng như gaming, render hay AI.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Với nhu cầu CPU tầm trung, tản nhiệt khí là lựa chọn phù hợp nhờ chi phí hợp lý, độ bền cao và dễ bảo trì. Nếu hướng đến hiệu năng cao, làm việc nặng hoặc muốn dàn máy gọn gàng, thẩm mỹ, tản nhiệt nước AIO sẽ mang lại khả năng làm mát hiệu quả và giữ hệ thống ổn định hơn.

8. Case PC (Thùng máy)

Case máy tính giống như “bộ áo” của PC, không chỉ che chắn và bảo vệ linh kiện bên trong mà còn góp phần quan trọng vào hiệu suất tổng thể. Một chiếc case tốt sẽ hỗ trợ tản nhiệt hiệu quả, giữ luồng khí lưu thông hợp lý và đồng thời mang đến vẻ ngoài thẩm mỹ cho hệ thống. Vì vậy, chọn case phù hợp khi build PC sẽ giúp máy hoạt động ổn định, bền bỉ và tạo không gian sử dụng hài hòa hơn.

Nên ưu tiên case có thiết kế thoáng khí, đi kèm lưới lọc bụi và không gian đi dây gọn gàng để dễ lắp đặt và bảo trì. Case cần phù hợp với nhu cầu: gọn nhẹ nếu dùng văn phòng, rộng rãi nếu build PC gaming hay workstation. Bên cạnh đó, ưu tiên case có khả năng mở rộng sẽ giúp dễ dàng nâng cấp linh kiện về sau mà không cần thay toàn bộ vỏ máy.

9.  Thiết bị ngoại vi và phụ kiện đi kèm

Một bộ PC hoàn chỉnh không chỉ được cấu thành từ những linh kiện bên trong mà còn cần đến các thiết bị ngoại vi để mang lại trải nghiệm trọn vẹn. Việc lựa chọn thiết bị ngoại vi và các phụ kiện đi kèm sẽ phụ thuộc rất nhiều vào mục đích sử dụng của người dùng:

Màn hình

Màn hình máy tính giữ vai trò trung tâm trong trải nghiệm hiển thị, ảnh hưởng đến độ mượt, độ sắc nét, màu sắc và độ trễ trong cả game lẫn công việc sáng tạo. Một cấu hình PC mạnh sẽ không phát huy hết hiệu quả nếu đi cùng màn hình kém chất lượng, đặc biệt ở các tựa game tốc độ cao hay tác vụ đồ họa.

Khi lựa chọn màn hình, cần cân nhắc độ phân giải (1080p/1440p/4K), tần số quét 144-240Hz cho gaming, tấm nền (IPS/VA/OLED) cho màu và tương phản, cùng chuẩn màu sRGB/DCI-P3 và HDR nếu làm đồ họa. Đặc biệt là các công nghệ đồng bộ như FreeSync hay G-Sync giúp hạn chế xé hình và giật khung.

Bàn phím

Nếu màn hình đóng vai trò hiển thị, thì bàn phím lại là phương tiện nhập liệu và điều khiển. Bàn phím không chỉ là công cụ nhập liệu mà còn quyết định tốc độ thao tác và sự thoải mái khi sử dụng hàng ngày, cảm giác gõ và bố cục phím ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và trải nghiệm làm việc.

Khi chọn bàn phím, yếu tố đáng cân nhắc không chỉ là kích thước và layout như Full-size, TKL hay 75%, mà còn gồm loại switch mang lại cảm giác gõ khác nhau, chất liệu keycap (PBT hoặc ABS), kiểu kết nối có dây hoặc không dây. Những tính năng bổ sung như anti-ghosting, n-key rollover cùng độ hoàn thiện chắc chắn cũng góp phần nâng cao độ bền và sự ổn định trong quá trình sử dụng.

Chuột

Chuột máy tính là thiết bị giúp người dùng tương tác trực tiếp với hệ thống, hỗ trợ tối đa cho mọi thao tác điều khiển. Hiện nay, các mẫu chuột văn phòng thường chú trọng đến sự thoải mái khi sử dụng lâu dài, chuột gaming được tối ưu về độ nhạy và tốc độ. Đặc biệt, nhiều sản phẩm còn áp dụng thiết kế công thái học, giúp giảm thiểu mỏi tay và tăng hiệu quả làm việc.

Tai nghe hoặc loa

Âm thanh tạo nên sự trọn vẹn cho trải nghiệm PC, tai nghe là lựa chọn hợp lý giúp mang lại sự tập trung và không gian riêng tư, thích hợp cho làm việc hoặc giải trí cá nhân. Loa sẽ phù hợp hơn cho không gian rộng, thích hợp khi muốn chia sẻ trải nghiệm nghe nhìn cùng nhiều người.

Webcam

Webcam ngày nay đã trở thành phụ kiện quan trọng cho học tập, họp trực tuyến và sáng tạo nội dung, cho hình ảnh rõ ràng hơn nhiều so với camera tích hợp. Tính năng lấy nét và xử lý ánh sáng giúp hình ảnh luôn sáng rõ trong môi trường khác nhau.

Hiện nay, độ phân giải 1080p là tiêu chuẩn phổ thông, còn streamer và nhà sáng tạo nội dung nên ưu tiên webcam 4K với HDR và tốc độ 60fps để giữ độ mượt. Góc nhìn rộng, khả năng autofocus và micro khử ồn cũng là điểm cần quan tâm.

USB WiFi hoặc card mạng LAN

Kết nối mạng ổn định là yếu tố không thể thiếu để tận dụng tối đa sức mạnh PC khi chơi game online cũng như tải dữ liệu và làm việc từ xa. Card LAN có dây luôn đảm bảo độ trễ thấp nhất và tốc độ ổn định.

Khi không thể dùng dây, PCIe Wi-Fi 6/6E thường ổn định hơn USB nhờ ăng-ten lớn. Người dùng nên chú ý đến chuẩn Wi-Fi, băng tần 5/6GHz và độ ổn định ping để lựa chọn giải pháp phù hợp.

Bộ lưu điện (UPS)

UPS đóng vai trò như lớp bảo vệ cuối cùng cho hệ thống, giúp tránh hỏng hóc linh kiện và mất dữ liệu khi mất điện hoặc sụt áp. Với dàn PC mạnh đi kèm màn hình lớn, đây là phụ kiện nên có để đảm bảo an toàn.

Khi chọn UPS, người dùng nên chọn loại có AVR và sóng sin chuẩn, tính toán công suất dư so với tổng tải máy và màn hình. Sản phẩm nên có phần mềm giám sát và pin thay thế dễ dàng sẽ giúp dàn máy an toàn và bền lâu hơn.

III. Gợi ý cấu hình Build PC theo nhu cầu và phân khúc giá

Để chọn được cấu hình PC hợp lý, người dùng cần dựa trên hai yếu tố chính: mục đích sử dụng và ngân sách. Dưới đây là bảng so sánh ưu nhược điểm và mức giá do Phong Vũ tổng hợp để bạn tham khảo:

IV. Hướng dẫn Build PC tại nhà

Lắp ráp PC tại nhà tưởng chừng phức tạp nhưng thực tế lại đơn giản nếu nắm đúng trình tự. Hướng dẫn dưới đây từ Phong Vũ sẽ giúp bạn từng bước hoàn thiện dàn máy của riêng mình:

1. Chuẩn bị trước khi lắp ráp

Khi bắt đầu lắp ráp PC, hãy chọn một không gian làm việc thật thoáng đãng và sạch sẽ. Tránh đặt máy trên thảm vì dễ sinh tĩnh điện, có thể gây hỏng linh kiện. Một chiếc bàn rộng, khô ráo sẽ giúp bạn thao tác thuận tiện và an toàn hơn.

Trước khi lắp, hãy chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết. Tua vít là vật dụng không thể thiếu, đi kèm với đó là kem tản nhiệt để tối ưu khả năng làm mát CPU, dây rút gọn cáp để bố trí gọn gàng và vòng chống tĩnh điện nếu có.

Cuối cùng, tiến hành kiểm tra nhanh toàn bộ linh kiện để đảm bảo CPU, RAM, ổ cứng, mainboard hay card đồ họa đều không gặp lỗi. Việc này sẽ giúp bạn tránh được tình huống phải tháo lắp lại nhiều lần khi phát hiện linh kiện hỏng sau khi đã hoàn tất.

2. Quy trình lắp đặt

Bước 1 – Lắp CPU

Mở cần gạt socket trên mainboard, đặt CPU đúng chiều dựa vào dấu góc, sau đó hạ cần gạt để cố định. Bôi một lượng nhỏ kem tản nhiệt lên bề mặt CPU để chuẩn bị cho tản nhiệt.

Bước 2 – Lắp RAM

Mở chốt trên khe cắm, đặt thanh RAM sao cho rãnh khớp chính xác rồi ấn mạnh đều cho đến khi nghe tiếng “tách”. Nếu có bốn khe RAM, nên cắm theo cặp A2 và B2 trước.

Bước 3 – Lắp SSD M.2

Tháo ốc trên khe M.2, cắm SSD theo góc nghiêng, ấn xuống cho phẳng rồi bắt lại ốc để cố định.

Bước 4 – Gắn mainboard vào case

Lắp miếng chắn I/O ở mặt sau case, đặt mainboard đúng vị trí và bắt chặt bằng vít.

Bước 5 – Lắp tản nhiệt CPU

Với tản khí, đặt thẳng tản lên CPU và siết ốc chéo để phân lực đều. Với tản nước AIO, gắn block bơm lên CPU và đặt radiator cùng quạt ở vị trí phù hợp trong case.

Bước 6 – Lắp VGA (card màn hình)

Tháo nắp che ở khe PCIe, cắm card vào khe trên cùng rồi ấn chắc cho đến khi chốt khóa khớp. Sau đó bắt vít cố định card vào khung case.

Bước 7 – Lắp PSU và đi dây

Đặt nguồn vào case (thường ở đáy), bắt vít chắc chắn rồi nối các dây: 24-pin cho mainboard, 8-pin cho CPU, dây PCIe cho VGA và dây SATA cho ổ cứng nếu có.

Bước 8 – Kết nối linh kiện

Cắm dây front panel (nút nguồn, đèn, USB, audio) vào mainboard, kết nối quạt theo hướng hút gió trước – thổi gió sau để luồng khí mát.

Bước 9 – Kiểm tra và cài đặt

Bật máy, vào BIOS xem hệ thống đã nhận đủ CPU, RAM, SSD, VGA. Nếu ổn, tiến hành cài Windows và driver để hoàn thiện.

V. Build PC chuyên nghiệp, giá tốt nhất tại Phong Vũ

Mệt mỏi vì những lựa chọn PC lắp sẵn không ưng ý? Muốn tự tay xây dựng cấu hình cân mọi tựa game, đáp ứng mọi tác vụ? Dịch vụ build PC chuyên nghiệp tại Phong Vũ chính là giải pháp dành cho bạn! Chúng tôi cung cấp:

• Tư vấn tận tâm: Đội ngũ chuyên gia của Phong Vũ sẽ lắng nghe nhu cầu, tư vấn cấu hình tối ưu, phù hợp với ngân sách và mục đích sử dụng của bạn.

• Linh kiện chính hãng: Cam kết sử dụng linh kiện chính hãng 100% từ các thương hiệu uy tín, bảo hành đầy đủ.

• Lắp ráp chuyên nghiệp: Kỹ thuật viên tay nghề cao, đảm bảo lắp ráp nhanh chóng, chính xác, thẩm mỹ.